Op 13 mei verzorgde Purpose een webinar over armoede en schulden voor jonge ambtenaren van de Leidse Ontwikkelpool. Met hen bespraken we wat de invloed kan worden van de coronacrisis op de huidige situatie van armoede en schulden in Nederland en Leiden.
Als onderdeel van het jaarprogramma ‘Stad van de Toekomst’ hebben we met 20 Leidse ambtenaren werkzaam in uiteenlopende disciplines en enkele andere betrokkenen nagedacht over armoede en schulden in Leiden. Het programma heeft tot doel jonge ambtenaren een eigen perspectief te laten ontwikkelen op belangrijke thema’s voor de gemeente Leiden. Voor veel deelnemers is het niet een onderwerp waar ze zich dagelijks mee bezig houden, maar door de actualiteit domineert het de media. Ter voorbereiding lieten we de deelnemers aan de hand van scenario’s nadenken over de mogelijke gevolgen van de coronacrisis voor de arbeidsmarkt, woningmarkt en armoede en schulden. Verwachten deelnemers dat we te maken krijgen met een korte recessie (V), zware recessie (U), jojo recessie (W) of zelfs een depressie (L)?
Armoede en Schulden in kaart
Omdat de meeste deelnemers aangaven nog niet zoveel over armoede en schuldhulpverlening te weten, hebben we eerst in kaart gebracht hoeveel mensen in Nederland met armoede en schulden te maken hebben. We hebben laten zien hoe er door de jaren heen over armoede werd gedacht in Nederland en hoe de dienstverleningsketen er nu uitziet. Minstens zo belangrijk: aan de hand van korte video’s hebben we persoonlijke verhalen gedeeld van mensen die zelf met deze problemen te maken hebben gehad.
Coronascenario’s
Op dit moment zien we al dat veel mensen in Nederland te maken hebben met inkomensterugval. Het aantal aanvragen voor WW-uitkeringen, bijstandsuitkeringen en de Tozo-regeling stijgt snel. Ze vormen een vroege indicator voor toekomstige problemen, de zogenaamde leading indicators. Opvallend genoeg nemen de aantallen voor schulddienstverlening juist af: de verwachting is dat voor deze lagging indicator de grote golf pas later zal volgen. Veruit de meerderheid van de deelnemers aan het webinar rekent op een zware of terugkerende recessie, met grote financiële gevolgen voor bedrijven, overheden en individuele burgers. Gemeenten hadden al moeite om mensen met schulden vroegtijdig te bereiken voordat de crisis uitbrak. Bovendien zijn er veel gemeenten waar zelfstandigen niet terecht kunnen voor schuldhulpverlening. Gaan de problemen toenemen door de nieuwe toestroom? Zetten we de mogelijkheden van technologie voldoende in?
Werken aan oplossingen
In Eindhoven hebben we de gemeente geholpen om een nieuw beleidsplan op Armoede en Schulden te schrijven met oog voor quick wins en lange termijn verbeteringen. Digitale, schaalbare oplossingen zijn daarbij cruciaal. Soler Berk vertelde de deelnemers verder hoe het Vaste Lasten Pakket in combinatie met Zelfstandig Budget Beheer mensen kan helpen om uit de schulden te blijven. Door samenwerking tussen verschillende partijen zoals gemeenten, vaste lasten partners en schaalbare financial management tools kunnen grote groepen inwoners geholpen worden om schulden te voorkomen of om duurzaam uit schulden te blijven nadat schulden zijn geregeld.
