Passende zorg: vandaag al realiseerbaar?

NZA en Zorginstituut Nederland hebben recent de noodklok geluid in hun rapport ‘Samenwerken aan passende zorg: de toekomst is nú’. Ons zorgstelsel piept en kraakt omdat we steeds langer leven en met elkaar een steeds groter beroep doen op de beschikbare middelen en zorg. Het moet dus anders en daar moeten we niet mee wachten.

Het rapport spreekt van passende zorg: zorg die van waarde is voor de gezondheid en het functioneren van het individu, tegen een redelijke prijs. En het doet een voorzet voor vier principes van passende zorg. In deze blog wil ik aangeven wat er van deze principes op dit moment al realiseerbaar is in de praktijk. Het rapport is een belangrijke stap en een krachtig signaal om met alle betrokkenen in de zorg aan de benodigde transformatie in de zorg te gaan werken. Dit zijn complexe en langdurige trajecten. De grote lijnen vanuit dit rapport zijn belangrijk voor benodigde systeem-aanpassingen en structurele financiering. Maar de eerste stappen moeten lokaal of regionaal gezet worden om te laten zien dat het ook echt werkt. Hieronder eerst de letterlijke principes zoals ze in het rapport staan:

Principe 1 – Passende zorg is waardegedreven:

“Zorg voor een doelmatige inzet van effectieve zorg, met als doel voor de patiënt relevante winst in gezondheid en functioneren tegen een redelijke prijs.“

Principe 2 – Passende zorg komt samen met en gezamenlijk rondom de patiënt tot stand:

“De functioneringsvraag staat centraal in het samen beslissen, met multidisciplinaire expertise en bezien in de sociale context van de patiënt.”

Principe 3 – Passende zorg is de juiste zorg op de juiste plek:

“(Duurdere) zorg voorkomen, zorg verplaatsen en rondom mensen organiseren, en zorg vervangen door slimme zorg en e-health.”

Principe 4 – Passende zorg gaat over gezondheid in plaats van ziekte:

“Zet al het overheidsbeleid in op gezondheidsbevordering en het verkleinen van gezondheidsverschillen (health in all policies), focus op de eigen ervaren gezondheid en functioneren (positieve gezondheid), en werk aan het voorkomen van ziekte en zwaardere zorg (preventie).”

Hoe kunnen we deze principes concreet in de lokale praktijk brengen?

Een mooi voorbeeld is de integrale zorg rond astma en COPD in Utrecht. Saltro heeft hierin het voortouw genomen en de eerstelijnszorg, de tweedelijnszorg en het Longfonds uitgenodigd om met elkaar een oplossing op te zetten. Purpose kreeg de opdracht om een business plan voor dit concept uit te werken. Hier een korte uiteenzetting:

• De reguliere longzorg wordt zoveel mogelijk in de eerste lijn uitgevoerd om zo de juiste zorg op de juiste plek aan te bieden (principe 3).
• De zorg is dichtbij en rondom de patiënt georganiseerd via videobellen tussen huisarts en longarts en door middel van telemonitoring, waardoor ook de regie van de patiënt vergroot wordt (principe 2).
• Enkele gepassioneerde longartsen ondersteunen bij de triage en voeren de aanvullende diagnostiek uit in een eerstelijns-setting. Deze integrale aanpak bespaart ziekenhuiskosten en is daarmee te realiseren tegen een redelijke prijs (principe 1).
• In de praktijk wordt de gezondheidswinst gemeten voor patiënten en wordt gemeten of patiënttevredenheid aantoonbaar verbetert (principe 4)

Kijkend naar bovenstaande vier principes en het praktijkvoorbeeld concludeer ik dat passende zorg daadwerkelijk vandaag al realiseerbaar is. Wie pakt in zijn regio de handschoen op?