#Nieuws

Interview met Dick-Jan Abbringh

08-02-2024

Purpose is opgericht met de intentie om te werken aan meer bestaanszekerheid voor kwetsbare mensen. Zo onderzoekt Purpose voor gemeenten de effectiviteit van hun armoede- en schuldenbeleid en adviseert hoe dat beleid beter te maken. Ook werkt Purpose samen met publieke én private organisaties aan nieuwe oplossingen en betere aanpakken om de financiële gezondheid van mensen te verbeteren.

Gizelle Mijnlieff, onder andere werkzaam bij De Groene Amsterdammer en NRC, ging in gesprek met oprichter Dick-Jan waarbij hij vertelt over het ontstaan van het eerste initiatief dat de basis legde voor het Purpose van nu.

‘Er zijn veel kansen om mensen gelijke kansen te bieden.’

Tegen de achtergrond van de kredietcrisis in 2008 verdiepte de oprichter van Purpose, Dick-Jan Abbringh, zich in de crisis in de jaren dertig van de vorige eeuw. Ook toen kwamen veel mensen in armoede en schulden terecht. Hij zag dat er op dat moment in de huidige maatschappij veel stond te veranderen en was tegelijkertijd aan het reflecteren op zijn eigen loopbaan als adviseur voor banken en verzekeraars.

In die tijd raakte hij in Den Haag per toeval in gesprek met een directeur van de kredietbank die met een probleem zat: steeds meer mensen werden hun huis uitgezet omdat ze hun hypotheek niet meer konden betalen. “Ik vond dat meteen heel interessant. Een kredietbank, schuldhulpverlening: dat had raakvlakken met waar ik op dat moment over nadacht.” Dit contact leidde tot een betekenisvol project, waarin mensen die dakloos dreigden te raken er financieel weer bovenop werden gebracht. Huisuitzetting kon in veel gevallen zelfs worden voorkomen. “Ik vond het geweldig om hieraan te werken en bedacht: dit is wat ik eigenlijk wil.”

Uit ambitie om dit project landelijk op te schalen en vol energie over een betekenisvolle invulling van ondernemerschap werd Purpose geboren. Een bedrijf dat nu al meer dan twaalf jaar kwetsbare mensen helpt en systemen rond die mensen verbetert. Als eerste stap bedacht Dick-Jan: “Ik bel een oud-collega, die toen op wereldreis was, met wie ik eerder had gefantaseerd over een eigen bedrijf. Ik vertelde hem dat ik nu echt voor mezelf ging beginnen. Op mijn vraag ‘doe je mee?’ stemde hij meteen in. En vroeg pas daarna: wat gaan we eigenlijk doen?!”

“Wij meten en monitoren, kijken wat rendabel is, en hoe we projecten en regelingen verder kunnen verbeteren.”
Dick-Jan Abbringh

Het begon aan de keukentafel, maar er werd snel een kantoorpand geregeld. Of althans, er was via via een leeg magazijn beschikbaar. Daar werd een bureau ingezet en: “Tada: er was een kantoor. Eén probleem: er waren geen ramen. We moesten onszelf drie keer per dag naar buiten laten, anders was het niet te doen.” In die tijd was het hard werken, zonder dat ze daar direct veel van terugzagen. “We moesten blij zijn als we zelf onze hypotheek konden betalen.” Na een half jaar buffelen werd het een stukje beter: “We hebben toen mijn oude secretaresse aangenomen. Daarna begon het te lopen.”

Hoe verdien je geld met armoedebestrijding? Het klinkt tegenstrijdig, maar de financiering loopt niet via de kwetsbare mensen, maar via de bedrijven en overheden voor wie Purpose projecten doet. Het doel is: betere bestaanszekerheid voor kwetsbare mensen, meer (be)grip voor gemeenten en overheden op wat er met hun geld gebeurt en ontwikkelen van nieuwe interventies om het voor mensen beter te maken. “Wij meten en monitoren, kijken wat maatschappelijk en financieel rendabel is, en hoe we aanpakken en regelingen verder kunnen verbeteren.” En niet onbelangrijk: Purpose ontwikkelt ook eigen concepten. “Ik heb altijd wel verschillende ideeën. Ik verzamel mensen om me heen die dat handen en voeten kunnen geven en dat vind ik fantastisch. We begonnen met zijn tweeën, nu zijn we met twintig werknemers en we groeien nog steeds.”

‘Mensen hebben soms gewoon iemand nodig die naast ze gaat staan’

Eén van de eerste voorbeelden van eigen concepten is het Vaste Lasten Pakket, waarmee Purpose zich een interne speler heeft gemaakt in het gebied waarin ze opereren. Het duurde vijf jaar om een vorm te vinden die goed werkt, maar nu dat is gelukt betekent dat ook echt iets voor de mensen ‘achter de voordeur’. Het werkt als volgt: als je als bedrijf een betalingsregeling hebt openstaan bij een klant bij wie het niet lukt om deze af te betalen, verwijst het bedrijf de klant naar de Stichting Vaste Lasten Pakket, waar een team van hulpverleners klaar zit. Zij maken eerst samen met de klant een overzicht van de vaste lasten, de inkomsten en eventuele andere openstaande schulden. En dan kijken ze verder: Waar heb je nog recht op? Kunnen we nog een regeling of toeslag aanvragen? “Ze brengen ritme aan in iemands financiële leven en zorgen voor passende betalingsregelingen zodat de schulden niet te hoog oplopen.” Eén van de eerste mensen die via dit initiatief werd geholpen is Jacqueline, die nu zelf hulpverlener is binnen het team van Vaste Lasten Pakket. “Zij is daar zo goed uitgekomen. Niet alleen omdat wij haar hulp boden, maar vooral omdat ze het eigenlijk prima zelf kon. Mensen hebben soms gewoon iemand nodig die naast ze gaat staan, die naar ze luistert en ze serieus neemt. Dat is essentieel.”

Waarom willen mensen hun post en mails niet meer openen, juist als de problemen zich opstapelen? “Soms durven mensen het gewoon niet meer onder ogen te zien. Financiële problemen komen met schaamte en soms ook met sociale uitsluiting. Behoud van eigenwaarde is dan heel belangrijk”, weet Dick-Jan. “Gemeenten denken vaak: hoe kan dit nou? We hebben toch hartstikke goede regelingen en toch is er een toestroom bij de voedselbank.” Met mensen praten, niet alleen over mensen. Daar moet je volgens Abbringh beginnen.

Veel problemen concentreren zich bij dezelfde groep mensen in een kwetsbare positie. Schulden, een lagere levensverwachting, meer gezondheidsklachten. “Juist die mensen zijn het meest afhankelijk van de overheid. Maar wie kunnen ze vertrouwen? De gevende hand waar zij afhankelijk van zijn is tegelijkertijd ook de instantie die een terugvordering doet, met boete, ook als je per ongeluk een fout hebt gemaakt.” Beleid is geschreven om de frauderende burger te bestrijden, maar dat heeft voor een vertrouwensbreuk gezorgd tussen burger en overheid. Toch is Dick-Jan optimistisch: “Je kunt echt wel iets doen aan het herbouwen van vertrouwen. Mensen kunnen zich verweren tegen onrechtvaardigheid en ze kunnen zelf vaak veel meer dan je denkt. Als je iemand op basis van gelijkwaardigheid benadert, kan je heel veel betekenen.”

“Mensen kunnen zich verweren tegen onrechtvaardigheden en kunnen zelf vaak veel meer dan je denkt. Als je iemand dan op basis van gelijkwaardigheid benadert, kan je al heel veel betekenen.”
Dick-Jan Abbringh

Niet alleen hoog-over, maar ook hands-on

Dat veel kinderen in een omgeving van geclusterde problemen opgroeien, raakt Abbringh. Hij groeide zelf ook op in een omgeving waar ze het niet ruim hadden. Veel van zijn jeugdherinneringen zijn getekend door de moeizame scheiding van zijn ouders en zijn moeder moest het met weinig doen: ruimte voor Sinterklaascadeautjes was er soms niet. Dat hij zelf uiteindelijk een bedrijf heeft opgericht met als missie armoede te bestrijden had hij in eerste instantie niet bewust bedacht. Pas later werd hem duidelijk “dat ik er toch onbewust mee bezig was, vanuit hoe ik naar de wereld kijk.”

Eén van de eerste gezinnen met financiële problemen die Dick-Jan zelf sprak was dat van een taxichauffeur wiens bedrijf failliet was gegaan. “Ze zaten helemaal vast, ze durfden er thuis niet eens over te praten met hun eigen kinderen. Het was zo emotioneel en zo moeilijk om toe te geven aan de buitenwereld dat ze problemen hadden. Dat kwam bij mij wel heel erg hard binnen. En ik herkende daar ook wel dingen van.“ Dick-Jan zag de invloed die de bank had in het wel of niet escaleren van de situatie voor dit gezin en wist: dit is iets waar ik iets kan betekenen. “Al zouden we maar één gezin helpen, dat was al heel mooi.”

Uiteindelijk bleef het niet bij één gezin en zet Dick-Jan zich samen met zijn medewerkers in voor betere bestaanszekerheid, betere vangnetten en meer gelijke kansen voor grote groepen burgers. “Er zijn echt heel veel mensen die nu niet goed weten hoe ze het einde van de maand moeten halen.” Soms mist hij bij bedrijven en overheden de verbeeldingskracht en de kunst om écht te verbinden. “Echt luisteren, met mensen praten en dan tot passende oplossingen komen, eigenlijk is het heel eenvoudig.”

“Al zouden we maar één gezin helpen, dat was al heel mooi.”
Dick-Jan Abbringh

Abbringh zit vol veerkracht maar maakt zich ook wel zorgen over bijvoorbeeld de stijgende rente, waardoor bij sommige mensen, als hun rentevaste periode afloopt, de vaste lasten enorm omhoog zullen schieten. En ook over wat sommige gemeenten het ‘ravijnjaar’ noemen: als in 2026 de ondersteuning vanuit de centrale overheid voor allerlei gemeentelijke regelingen ophoudt. Er wordt nu al voorgesorteerd op besparingen bij gemeenten. Waar zal dan de bijl vallen? “Dat weten we niet, dus dat is nog wel onzeker. Maar ik denk dat er genoeg kansen zijn om oplossingen te bedenken om problemen voor te zijn en meer mensen gelijke kansen te bieden.”

De droom voor Purpose is om de kwaliteit van grote adviesbureaus te koppelen aan concrete doelen met een warm hart. “Ik wil hele hoge kwaliteit bieden met een menselijk gezicht. Waarbij we ook risico’s durven nemen om zelf dingen op te zetten, waarbij we innovatief zijn en met eigen ideeën komen. En ik wil Purpose verder uitbouwen tot een groot impactvol bedrijf, terwijl we wel de familiecultuur behouden die we nu hebben, met veel ruimte voor eigen inbreng en initiatief. We zijn niet alleen hoog-over, maar vooral ook hands-on.”