Kim’s top 5 over schulden

De populaire documentaireserie ‘Schuldig’ die in 2016 werd uitgezonden bij de NPO, gaf de schuldenproblematiek in Nederland een gezicht. De serie heeft een belangrijke rol gespeeld in het maatschappelijk debat over schulden en leidde onder andere tot het manifest Schuldvrij. Sindsdien is er in de media groeiende aandacht voor het onderwerp. ‘Schuldig’ is dan wel de meest bekende, maar lang niet het enige programma over armoede en schulden. Ik deel graag mijn top 5 met jullie!

1. Documentaire – NPO 2 Doc ‘Schone Schijn’

Deze documentaire schetst een intrigerend portret van Serge, een zelfstandig ondernemer met torenhoge schulden. Voor de buitenwereld houdt hij de schone schijn op. Hij verschijnt dan ook regelmatig in dure maatpakken en een (weliswaar geleende) dure auto. Begrijpelijk, want een succesvolle uitstraling is natuurlijk belangrijk voor het sluiten van de volgende zakendeal. Maar ondertussen lopen deurwaarders zijn deur plat. Serge weigert in loondienst te gaan, waardoor hij niet in aanmerking komt voor schuldhulpverlening. Ik vind het intrigerend om te zien hoe hij zijn kop in het zand blijft steken, en stug vasthoudt aan het ondernemerschap. Zelfs wanneer hij de spaarpot van zijn dochtertje moet legen om spullen te kunnen kopen voor een bedrijfsfeestje…

Bekijk hier

2. Boek – Het Pauperparadijs

Een aantal jaar geleden alweer las ik Het Pauperparadijs. Een indrukwekkend boek dat je meeneemt door de geschiedenis van armoede in Nederland. Het boek schetst een rijk beeld van de heropvoedingskampen in Veenhuizen in de 19e eeuw. Hier werd geprobeerd om van ‘landlopers’ weer beschaafde mensen te maken. Later werd Veenhuizen een gevangenis, en vandaag de dag is er nog steeds een gevangenis gevestigd. Daarnaast zit er in de gestichtgebouwen in Veenhuizen een interessant museum dat een inkijkje geeft in een vrij onbekende verhaal uit onze geschiedenis. Een tijdje geleden bracht ik met een aantal collega’s een bezoek aan de gevangenis. Schulden en armoede spelen hier (nog steeds) een grote rol. Voordat een gedetineerde de gevangenis in komt, bestaan er namelijk vaak al schulden en tijdens detentie lopen die vaak nog veel verder op. Dat moet toch anders kunnen, zou je zeggen? Dat denken wij ook. Samen met de PI Veenhuizen denken wij na over oplossingen.

3. Series – Paleis voor een prikkie en Het succes van de kringloopwinkel

Even iets luchtigers: in ‘Paleis voor een prikkie’ geeft het komische duo Frank en Rogier het huis van families voor een prikkie een opknapbeurt. De twee laten zien hoe je voor weinig geld een gezellige inrichting kunt realiseren: vaak wordt er gewinkeld bij de kringloopwinkel, waar ze op verborgen parels stuiten.

Over de kringloopwinkel gesproken: de serie ‘Het succes van de kringloopwinkel’ geeft een prachtig beeld van de sociale functie van kringloopwinkels. Het is een plek waar mensen elkaar ontmoeten, met elkaar over hun problemen praten en waar mensen hun talenten ontdekken. De verhalen van bijzondere mensen worden in deze serie op een prachtige manier verteld.

Aanrader!

Paleis voor een prikkie

Bekijk hier

Het succes van de kringloopwinkel

Bekijk hier

4. Podcast

Journalist Jesse Frederik vertelt in deze aflevering van de podcast van De Correspondent over de historie van bewindvoering. Hij legt heel helder uit waarom er steeds meer mensen geweigerd worden bij schuldhulpverlening en via een omweg in bewindvoering terechtkomen. Een informatief en helder verhaal, waar een nijpend probleem in de wereld van schuldhulpverlening wordt blootgelegd.

Je kunt de podcast hier terugluisteren op iTunes.

Luister de podcast hier

5. Onderzoeksrapport – Burgerperspectief op Schuldhulpverlening, de Nationale Ombudsman (2016)

In het rapport ‘Burgerperspectief op Schuldhulpverlening’ van de Nationale Ombudsman staat – de titel zegt het al – de ervaring van de burger in schuldhulpverlening centraal. En dat is precies het perspectief dat mij het meest interesseert. Als Industrieel Ontwerper (ik studeerde Industrial Design Engineering aan de TU Delft) pleit ik ervoor de gebruiker centraal te stellen en diensten en producten zo goed mogelijk in te richten naar zijn of haar wensen en behoeften. In dit rapport concludeert de Ombudsman dat de overheid teveel uitgaat van de zelfredzaamheid van burgers. Ten onrechte, want onvoldoende zelfredzaamheid is juist één van de redenen waarom burgers in financiële problemen komen.

Gelukkig zien we in de praktijk al ontwikkelingen naar meer begeleiding en maatwerk. Op dit moment doet Purpose in opdracht van Schouders Eronder onderzoek naar de uitvoering van schuldhulpverlening bij verschillende Nederlandse gemeenten. Ook wij zetten in dit onderzoek de burger centraal. In diepte-interviews verkennen we hoe het traject beleefd wordt en waar verbetermogelijkheden liggen.

Meer weten over dit project? Lees hier de casebeschrijving.

Lees meer

Het volledige rapport van de Nationale Ombudsman lees je hier:

Lees het rapport

Kim’s top 5 over schulden

1. Documentaire – NPO 2 Doc ‘Schone Schijn’

2. Boek – Het Pauperparadijs

3. Series – Paleis voor een prikkie en Het succes van de kringloopwinkel

Paleis voor een prikkie

Het succes van de kringloopwinkel

4. Podcast

5. Onderzoeksrapport – Burgerperspectief op Schuldhulpverlening, de Nationale Ombudsman (2016)

Bekijk meer

Eva’s top 5 over vitaliteit

Sander’s top 5 (+1) over Purpose

Korte film ‘Ruimte voor toekomst’ toont waarde van financiële hulpverlening